Przypomnijmy, że linia tramwajowa biegnąca z centrum Zabrza przez Biskupice do Bytomia została w ostatnich latach gruntownie zmodernizowana – przy wykorzystaniu unijnych środków. Jak wyjaśniają w Tramwajach Śląskich, docelowo, po zakończeniu modernizacji infrastruktury torowej w innych częściach Zabrza, spółka planuje wprowadzenie do obsługi linii nowoczesnego, niskopodłogowego taboru, który jednak wymaga utrzymania odpowiedniego napięcia w sieci trakcyjnej.
– Tymczasem odległość między podstacjami trakcyjnymi na tym ciągu tramwajowym jest na tyle duża, że już dziś, choć kursują tu starsze wagony, zdarza się, że spadki napięcia utrudniają ruch. Przy nowoczesnych wagonach taka sytuacja spowodowałaby unieruchomienie tramwajów. Dlatego zdecydowaliśmy się zainwestować w nowoczesne rozwiązanie, dające nam podwójny efekt – mówi Bolesław Knapik, prezes zarządu Tramwajów Śląskich SA.
„Zapewniamy płynność ruchu tramwajowego”
Zasobnik energii elektrycznej w Biskupicach będzie magazynował energię, także i tę, którą – w wyniku rekuperacji – oddają do sieci kursujące tramwaje. Będzie też wspomagał podstację trakcyjną oddając zgromadzoną energię do sieci, ograniczając tym samym spadki napięcia w sieci trakcyjnej wtedy, gdy pobór prądu przez jadący tramwaj jest zbyt duży dla sieci zasilającej.
– W ten sposób zwiększamy efektywność energetyczną naszej infrastruktury, gdyż eliminujemy straty energii z rekuperacji, która dotąd często nie mogła być wykorzystana, a jednocześnie zapewniamy płynność ruchu tramwajowego, minimalizując zagrożenie powodowane przez zbyt niskie napięcie w sieci – wyjaśnia prezes Knapik.
Jak podkreślają w spółce, w razie braku zasilania podstacji z zakładu energetycznego magazyn energii pozwala samodzielnie, jedynie z baterii, zasilić odcinek sieci pomiędzy Bytomiem a Biskupicami (praca „na wyspę”).
Pierwsza taka infrastruktura w Polsce
Wykonawcą urządzenia jest wrocławska firma Elektrotim SA. Jej zadaniem była dostawa nowego zasobnika energii, postawienie odpowiedniego obiektu, w którym znalazł się zasobnik, a także podłączenie urządzenia do układu zasilania i uruchomienie. Sprawa nie była prosta, ponieważ w Polsce nie powstała dotąd tego typu infrastruktura dedykowana sieci tramwajowej.
Umowa między Tramwajami Śląskimi i wrocławską firmą podpisana została w lipcu 2021 r. Prace na pętli w Biskupicach zakończyły się we wrześniu 2022 r., a potem urządzenie przechodziło fazę wdrożeń, prób i testów. Odbiór techniczny przeprowadzono pod koniec listopada 2022 r. Żywotność urządzenia określona została na okres minimum 25 lat. Jak informują Tramwaje Śląskie, wykonawca zapewnia na cały ten czas dostępność części zamiennych, a także gwarantuje minimum 10-letni okres żywotności baterii, przy czym w tym okresie ich efektywność nie może być niższa niż 80 proc. wartości znamionowej.
– Zasobnik współpracuje z zabrzańską podstacją trakcyjną „Hagera” i samoczynnie zapewnia nominalną wartość napięcia w sieci trakcyjnej wynoszącą 600V (+120/-200 V) DC, uzupełniając akumulowaną energię pochodzącą z sieci, energią generowaną podczas hamowania tramwajów. Sterowanie zasobnikiem energii odbywa się zdalnie z punktu centralnej dyspozytorni mocy spółki Tramwaje Śląskie S.A. Magazyn jest jednak mobilny i w razie potrzeby można go przetransportować w dowolne miejsce sieci, gdzie wystąpią niedobory zasilania. Ciekawostką jest fakt, iż zasobnik nadaje się także do ładowania elektrycznych aut osobowych czy też autobusów – wystarczy wyposażyć go w odpowiednią ładowarkę – podkreślają w Tramwajach Śląskich.
